అట్ల తద్దెను తెలుగు స్త్రీలు స్మరించుకుంటూ ఒకరోజు తిండి, నీరు లేకుండా ఉపవాసం ఉంటారు. స్త్రీలు సాయంత్రం పూట పూజ చేసి చంద్రుని దర్శనం చేసుకుని చిన్న చిన్న అట్లు (మినీ దోసెలు) తిని ఉపవాసాన్ని విరమిస్తారు.
భారతదేశంలోని ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని కొన్ని ప్రదేశాలలో ఈ క్రింది ఆచారాలు ఉన్నాయి:
• ఈ పండుగను మహిళలు మరియు పిల్లలు జరుపుకుంటారు.
• ఈ రోజు ముందు రోజు, వారు తమ అరచేతులపై గోరింటాకు (హెన్నా) పూస్తారు.
• స్త్రీలు మరియు పిల్లలు ఉదయాన్నే సూర్యోదయానికి ముందే నిద్రలేచి, పెరుగూ (పెరుగు) మరియు గోంగూర చట్నీతో సద్ది (రాత్రి ముందు రోజు వండిన అన్నం) తింటారు.
• పెళ్లికాని అమ్మాయిలు మరియు పిల్లలు సూర్యుడు ఉదయించే వరకు సద్ది చేసి అట్ల తద్దె పాట పాడుతూ వీధుల్లో ఆడుకుంటారు.
• ప్రజలు ఉయ్యాల లో ఊగుతారు.
• ప్రజలు సూర్యోదయం తర్వాత సమీపంలోని చెరువు లేదా సరస్సులో చంద్రుడిని చూస్తారు.
• పూతరేకులు (బియ్యం పిండి, బెల్లం మరియు పాలతో చేసిన తీపి)
• కుడుములు (గౌరీదేవికి 5) (మీకు మరియు ఇతర ముత్తైదులకు 5 చొప్పున మరియు 4 కుడుముల మీరు ఒకదానిని ఉంచి దీపంలాగా చేసి, దీపం వెలుగుతున్నప్పుడు మీ పూజ తర్వాత అదే తినండి)
• 11 చిన్న దోసెలు
• చేతికి తోరణం (అట్ల తద్దెకు 11 ముడులు, ఉండ్రాళ్ల తద్దెకు 5 ముడుల తోరణం)
ఈ రోజున కొందరు అట్లు తయారు చేసి గౌరీదేవికి నైవేద్యంగా ఉంచి, బంధువులకు, పొరుగువారికి వాయనంగా పంచిపెట్టే ఆచారం ఉంది. ప్రతి ముత్తైదువు కోసం (ఈ స్త్రీలు/బంధువులు ఈ పూజ చేసే వారితో పాటు ఉపవాసం ఉంటారు). ఈ వేడుకలో ఇప్పటికే ఈ వయనం తీసుకున్న 11 మంది మహిళలు వుంటారు. మీ మేనత్త ఈ పదకొండు మందిలో ఉంటే మంచిది. ఈ 11 మంది మహిళలకు మీరు 11 అట్లు మరియు దీపం (బియ్యం పిండి మరియు నెయ్యితో తయారు చేసి గౌరీ దేవి ముందు వెలిగిస్తారు) మీ చీరలతో పల్లూరు కొంగు పట్టుకుని వాయనం ప్రసాదిస్తారు… ఇస్తూ ఈ క్రింది విధంగా చెబుతారు .
…ఇస్తినమ్మ వాయనం …పుచ్చుకున్నా అమ్మ వాయనం …ముమ్మాటికీ ఇచ్చిందమ్మా వాయనం…. ముమ్మాటికీ ముట్టిందమ్మ వాయనం …వాయనం పుచ్చుకున్న వనిత ఎవరో …నే నే నమ్మ గౌరీ పార్వతి