పాము అనే మాట వినగానే చాలా మందిలో తెలియని భయం మొదలవుతుంది. కొందరైతే పాము కరిచిందనే ఊహతోనే స్పృహ కోల్పోయే పరిస్థితి ఉంటుంది. నిజానికి పాము కాటు కంటే ముందే మనిషిని చంపేది భయం. ముఖ్యంగా గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో పాములు సాధారణంగా కనిపిస్తున్నా, వాటి విషతత్వం, కాటు ప్రమాదం గురించి సరైన అవగాహన లేకపోవడమే ప్రాణనష్టం పెరగడానికి ప్రధాన కారణంగా మారుతోంది.
వైద్య నిపుణుల ప్రకారం, పాము కాటు తరువాత ఒక మనిషి ఎంతసేపు బతుకుతాడు అన్నది కరిచిన పాము రకం, విషం శరీరంలోకి ప్రవేశించిన మోతాదు, కాటు పడిన స్థానం, అలాగే చికిత్స ఎంత త్వరగా ప్రారంభమైంది అన్న అంశాలపై ఆధారపడి ఉంటుంది. కొన్ని అత్యంత ప్రమాదకరమైన విషపాముల కాటు వల్ల కేవలం ఒక గంట నుంచి మూడు గంటల లోపే ప్రాణం కోల్పోయే అవకాశం ఉంది. ముఖ్యంగా నాడీ వ్యవస్థపై ప్రభావం చూపే విషాలు 20–30 నిమిషాల్లోనే శ్వాస వ్యవస్థను దెబ్బతీస్తాయి.
పాము కరిచిన వెంటనే విషం రక్తనాళాలు, లింఫ్ వ్యవస్థ ద్వారా వేగంగా శరీరం అంతటా వ్యాపిస్తుంది. మొదట తల తిరగడం, కళ్ల ముందు చీకటి కమ్మడం, వాంతులు, శరీర కదలికల్లో బలహీనత మొదలవుతాయి. రక్తంపై ప్రభావం చూపే విషాలైతే లోపలే రక్తస్రావం మొదలవుతుంది. చాలా కేసుల్లో గుండె, శ్వాస వ్యవస్థ అకస్మాత్తుగా వైఫల్యం చెందడంతో మరణాలు సంభవిస్తున్నట్లు వైద్యులు చెబుతున్నారు.
పాము కాటుకు గురైన వ్యక్తిని కాపాడాలంటే క్షణాలే కీలకం. భయపడకుండా వెంటనే దగ్గరలోని ప్రభుత్వ లేదా ప్రైవేట్ ఆసుపత్రికి తీసుకెళ్లడమే ఏకైక ప్రాణరక్షణ మార్గం. కాటు పడిన భాగాన్ని కదలకుండా గుండె కన్నా కిందికి ఉంచాలి. గాయాన్ని సబ్బు నీటితో శుభ్రం చేయాలి. గాయాన్ని కోయడం, నోటితో రక్తం తీయడం, గట్టిగా కట్టడం వంటి పాత పద్ధతులు ప్రాణాంతకంగా మారుతాయని వైద్యులు హెచ్చరిస్తున్నారు.
భారతదేశంలో సుమారు 300కి పైగా పాముల జాతులు ఉండగా, కేవలం 10 నుంచి 15 శాతం మాత్రమే నిజంగా ప్రాణాంతకమైన విషాన్ని కలిగి ఉంటాయని అధ్యయనాలు చెబుతున్నాయి. అయినా నాగుపాము, కట్లపాము, రస్సెల్స్ వైపర్, సో-స్కేల్ వైపర్ వంటి బిగ్ ఫోర్ జాతులు తరచుగా మన నివాస ప్రాంతాల్లో కనిపిస్తున్నాయి. అందుకే రాత్రివేళల్లో జాగ్రత్త, ఇంటి చుట్టూ చెత్త, పొదలు తొలగించడం, చీకట్లో నడిచేటప్పుడు టార్చ్ వాడడం వంటి చిన్న జాగ్రత్తలే పెద్ద ప్రమాదాన్ని తప్పించగలవని నిపుణులు సూచిస్తున్నారు.
పాము కాటు వేసినప్పుడు మంత్రాలు, తాయత్తులు, మూఢనమ్మకాలు వదిలేసి వెంటనే యాంటీ-వెనమ్ చికిత్స పొందడమే ప్రాణాలను కాపాడే మార్గమని వైద్య ప్రపంచం స్పష్టం చేస్తోంది. పాము కాటు భయంకరం.. కానీ భయం కంటే జ్ఞానం శక్తివంతమని ఈ ఘటనలు మనకు పదే పదే గుర్తు చేస్తున్నాయి.