తెలంగాణ రాష్ట్రంలోని గిగ్ వర్కర్ల (ఫుడ్ డెలివరీ, క్యాబ్ సర్వీసులు, లాజిస్టిక్స్) శ్రేయస్సు కోసం రాష్ట్ర ప్రభుత్వం అత్యంత కీలకమైన అడుగు వేసింది. గిగ్ వర్కర్ల సమస్యలను పరిష్కరించేందుకు ప్రత్యేకంగా రూపొందించిన ఒక చారిత్రక బిల్లుకు రాష్ట్ర కేబినెట్ ఆమోదం తెలిపింది. ఈ ఆమోదంతో, గిగ్ వర్కర్ల కోసం ప్రత్యేక చట్టాన్ని తీసుకురాబోతున్న దేశంలోనే తొలి రాష్ట్రంగా తెలంగాణ నిలవనుంది.
సంక్షేమం కోసం ప్రత్యేక బోర్డు, నిధులు ప్రభుత్వ అంచనాల ప్రకారం, గిగ్ వర్కర్లు రోజుకు 10 నుంచి 12 గంటలు పని చేసినా సరైన ఆదాయం, భద్రత, సామాజిక ప్రయోజనాలు లేక ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. ఈ సమస్యను గుర్తించిన ప్రభుత్వం, వారి సంక్షేమం కోసం ఈ బిల్లును తీసుకొచ్చింది.
బిల్లులోని ప్రధానాంశాలు:
ప్రత్యేక బోర్డు ఏర్పాటు: గిగ్ వర్కర్ల సంక్షేమం కోసం ఒక ప్రత్యేక బోర్డు ఏర్పాటు చేయబడుతుంది. రిజిస్ట్రేషన్, సంక్షేమ పథకాల అమలు, నిధుల పర్యవేక్షణ వంటి కీలక బాధ్యతలు ఈ బోర్డుకు ఉంటాయి.
సంక్షేమ నిధి: కంపెనీలు వర్కర్ల నుంచి వసూలు చేసే మొత్తం నుంచి 1–2 శాతం ప్రత్యేక నిధికి మళ్లించబడుతుంది.
రియల్-టైమ్ పర్యవేక్షణ: చెల్లింపులు సక్రమంగా జరిగేలా రియల్-టైమ్ సిస్టమ్ ద్వారా పర్యవేక్షించబడుతుంది.
అల్గారిథమ్ పారదర్శకత: వర్కర్లపై అన్యాయ నిర్ణయాలు, ఏకపక్ష అకౌంట్ సస్పెన్షన్లను ఆపడానికి, ప్లాట్ఫారమ్ సంస్థల ‘అల్గారిథమ్ పారదర్శకత’ను బిల్లులో చేర్చారు.
నిబంధనలు ఉల్లంఘిస్తే భారీ జరిమానా: సంక్షేమ చర్యలను తప్పనిసరిగా పాటించేలా ప్లాట్ఫారమ్ కంపెనీలపై కఠిన నిబంధనలను ఈ చట్టం అమలు చేయనుంది.
పెనాల్టీలు: సంక్షేమ రుసుములు చెల్లించని సంస్థలకు మొదటి తప్పుకు రూ. 50,000, పునరావృతమైతే రూ. 2 లక్షల వరకు పెనాల్టీలు విధించే అవకాశం ఉంది.
తొలగింపు నిబంధన: ఉద్యోగులను తొలగించే ముందు కంపెనీలు తప్పనిసరిగా ఏడు రోజుల నోటీసు ఇవ్వాలి.
అప్పీలేట్ అథారిటీ: సమస్యలు పరిష్కరించుకోలేని వర్కర్లకు ‘అప్పీలేట్ అథారిటీ’కి వెళ్లి న్యాయం పొందే అవకాశం కూడా కల్పించారు.
కర్నాటక, రాజస్థాన్ వంటి కొన్ని రాష్ట్రాలు గిగ్ వర్కర్ల గురించి చర్చించినప్పటికీ, ప్రత్యేక చట్టాన్ని అమలులోకి తీసుకురాలేకపోయాయి. ఈ విషయంలో తెలంగాణ ప్రభుత్వం ముందడుగు వేయడం గిగ్ వర్కర్ల జీవితాల్లో గణనీయమైన మార్పు తీసుకువస్తుందని పరిశీలకులు భావిస్తున్నారు.
