దేశవ్యాప్తంగా శరన్నవరాత్రి ఉత్సవాలు వైభవంగా జరుగుతున్నాయి. ఈ తొమ్మిది రోజుల ఉత్సవాల్లో చివరి రోజు అయిన దసరా ప్రత్యేకమైన ప్రాధాన్యం సంతరించుకుంది. అక్టోబర్ 2న జరగబోయే దసరా పండుగలో జమ్మి చెట్టు పూజతో పాటు పాలపిట్టను చూడటం ఒక ముఖ్యమైన ఆనవాయితీ. శతాబ్దాలుగా కొనసాగుతున్న ఈ సంప్రదాయం వెనుక ఉన్న కథలు, విశ్వాసాలు ప్రజలలో ఆత్మీయతను కలిగిస్తుంటాయి.
పురాణాల ప్రకారం, రామాయణంలోనే పాలపిట్ట ప్రస్తావన కనిపిస్తుంది. రాముడు రావణాసురుని సంహరించేందుకు వెళ్లే సమయంలో పాలపిట్ట దర్శనం కలిగింది. అది విజయ సంకేతమని భావించి యుద్ధంలో ఆయన విజయం సాధించాడని చెబుతారు. అప్పటి నుంచి పాలపిట్ట దర్శనం శుభకరమని, ముఖ్యంగా దసరా రోజున చూసే ఆచారం ఆరంభమైందని పురాణాలు తెలుపుతున్నాయి.
పాలపిట్టల స్వభావం కూడా ఎంతో ప్రత్యేకం. ఇవి ఎప్పుడూ ఒంటరిగా కాకుండా జంటగా లేదా కుటుంబంతో విహరిస్తాయి. ఈ లక్షణం కారణంగానే ఐక్యత, స్నేహం, ప్రేమలకు ప్రతిరూపంగా వీటిని పరిగణిస్తారు. దసరా రోజున పాలపిట్టను చూసినవారు కుటుంబంలో ఐకమత్యం పెంపొందుతుందని, కొత్త శుభయోగాలు కలుగుతాయని పండితులు విశ్వసిస్తున్నారు.
ముఖ్యంగా తెలంగాణ రాష్ట్రంలో పాలపిట్ట దర్శనం ఒక ప్రత్యేకతగా ఉంది. కొందరు భక్తులు ఈ రోజున అడవుల్లో వెదికినా తప్పనిసరిగా చూడాలని తపన పడతారు. పాలపిట్టను అమ్మవారి వాహనంగా కూడా పరిగణిస్తారు. దీన్ని చూసినవారికి జీవితంలో వేగవంతమైన పురోగతి కలుగుతుందని నమ్మకం అని స్థానిక పండితులు చెబుతున్నారు.
సమాజ శాస్త్రవేత్తలు కూడా ఈ సంప్రదాయానికి ఒక మానసిక, సామాజిక కోణం ఉందని అంటున్నారు. జంటగా తిరిగే పాలపిట్టలను చూసినప్పుడు మనుషులు కూడా ఐకమత్యం, సహజీవనంపై అవగాహన పెంపొందించుకోవాలని అవచేతనంగా అనుభూతి చెందుతారు. ఇది పండుగల ద్వారా సమాజంలో విలువలను బలపరిచే ఒక సాంస్కృతిక పద్ధతి అని వారు అభిప్రాయపడుతున్నారు.
దసరా పండుగ అంటే కేవలం విజయదశమి మాత్రమే కాదు, కొత్త శుభారంభాలకు ప్రతీక. పాలపిట్ట దర్శనం ఆ శుభారంభాలకు మంగళకరమైన సూచికగా భావించబడుతోంది. అందుకే ప్రతి సంవత్సరం దసరా రోజున కోట్లాది మంది భక్తులు పాలపిట్ట కోసం ఎదురుచూస్తుంటారు.