విశ్లేషణ:
”కొండ పొలం’ కథ ఫ్లాష్ బ్యాక్ గా ప్రారంభించడంలో గల దోషాన్ని తెలియజేస్తూ దీని మీద వివరంగా రాయమన్నారు ఒక దర్శకుడు. అందరికీ ఉపయోగపడుతుందన్న ఉద్దేశంతో రాస్తున్నాం.
1.’కొండపొలం’ కథ హీరో సివిల్ సర్వీసుల ఇంటర్వ్యూకి హాజరవడంతో ప్రారంభమవుతుంది. ఇంటర్వూలో అతను ఇండియన్ ఫారెస్ట్ సర్వీస్ పోస్టు కోరుకోవడానికి కారణం చెప్తాడు. తను గొర్రెల కాపరి కొడుకు, నల్లమల అడవుల్లో స్వీయ శిక్షణ పొందాడు … ఇలా చెప్పుకుపోతూంటే అధికారికి నమ్మకం కలగదు. తన కథ రెండు గంటలు చెప్తేగానీ అర్ధంగాదని అంటాడు హీరో… ఆ కథ ఫ్లాష్ బ్యాకుగా ప్రారంభమవుతుంది.
ఇలా ప్రారంభించడంతో హీరో ఎవరో, అతడి జీవితమేమిటో ముందే కథ తెలిసిపోతోంది కదాని దర్శకుడన్నారు. ఫ్లాష్ బ్యాక్ కాకుండా లీనియర్ కథగా చేసి వుంటే పాత్ర, దాని కథ, గోల్ క్రమానుగత సస్పెన్స్ తో చూసేలా చేసేవన్నారు. నిజమే, సినిమాలో చూపించిన విధంగా, అతను ఫారెస్ట్ ఆఫీసర్ కాబోతున్నాడని ముందే చెప్పేసి, దాని తాలూకు ఫ్లాష్ బ్యాక్ ప్రారంభించడంతో, అన్నీ తెలిసిపోతూ పేలవంగానే ప్రారంభమయింది కథ. కథ ఎత్తుగడ ఆసక్తి పుట్టించేలా వుండాలన్న ప్రాథమిక సూత్రాన్ని విస్మరించారు.
ఈ ఫ్లాష్ బ్యాక్ సినిమా చివరంటా సాగి ఇంటర్వూ దగ్గర కొచ్చి ముగుస్తుంది. ఇలా తన కథ చెప్పుకొచ్చిన హీరో, చివరి వాక్యాలు చెప్పి, ఫారెస్ట్ ఆఫీసర్ గా పోస్టులో చేరిపోయి శుభం వేస్తాడు. ఫారెస్ట్ ఆఫీసరవుతాడని ప్రారంభంలోనే తెలిసిపోయింది. తెలిసిపోయిన దాన్నే చివర్లో చూపించడం దేనికి? ఇందులో డైనమిక్స్ ఏమున్నాయి?
వాస్తవానికి ఈ కథ అడవుల్లో ప్రమాదకర పరిస్థితుల్ని ఎదుర్కొనే గొర్రెల పెంపకం దార్ల కథ. తన తండ్రి పడుతున్న ఈ కష్టాల్ని తండ్రి వెంట వుంటూ కళ్ళారా చూసిన హీరో, ఈ కష్టాల్ని ఎలా తీర్చాలని గాక, స్మగ్లర్ల బారి నుంచి అడవుల్ని కాపాడాలన్న వేరే ఆశయం ఎత్తుకుని ఫారెస్ట్ ఆఫీసరవుతాడు!
అంటే స్టోరీ కాన్సెప్ట్ డిమాండ్ చేస్తున్న ఆశయం ఒకటైతే హీరో చేసిందొకటి. ఇలా స్టోరీ అయిడియానే ఫ్రాక్చరైంది. కథ డిమాండ్ చేస్తున్న ప్రధాన ఆశయం గొర్రెల పెంపకందార్ల సమస్యల సంబంధించిన పరిష్కారం జరగనే లేదు. ఇది దారి తప్పిన ముగింపు. కథగా కూడా ఇది సమగ్రంగా లేదు. నల్లమల్ల అడవులంటే కేవలం ఒక పులి, గొర్రెల పెంపకందార్లు, స్మగ్లర్లు మాత్రమే అన్నట్టు చూపించారు. కానీ ఇంకా గిరిజనులు కూడా వుండాలి, ఇతర వన్యప్రాణులూ, మరీ ముఖ్యంగా ఫారెస్ట్ శాఖ సిబ్బందీ వుండాలి అడవన్నాక. వన్య ప్రాణుల్ని, ఫారెస్టు సిబ్బందినీ అలా వుంచుదాం. అన్నీ బాధలు పడుతున్న గొర్రెల పెంపకం దార్లకి ఆసరా ఇచ్చే విధంగా గిరిజన పాత్రలు లేకపోవడం ఈ కథ రీసెర్చి రాహిత్యాన్ని తెలుపుతోంది.
ఇక్కడొక సమాచారం చూద్దాం : “గొర్రెల మేకల పెంపకం దార్లను నల్లమల అడవుల్లో మేపుకు అనుమతి ఇవ్వాలి. గిద్దలూరు నియోజకవర్గంలో 2లక్షల గొర్రెలు మేకలు ఉన్నాయి. ఈ వృత్తిని నమ్ముకొని గిద్దలూరు, కొమరోలు, రాచర్ల, బెస్తవారి పేట, కంభం, అర్ధవీడు మండలాల్లో 5వేల కుటుంబాలు జీవనాధారం సాగిస్తున్నారు. వేసవిలో మేత లేక, నీరు లేక ఇతర ప్రాంతాలకు, అడవులకు వలసలు వెళ్తున్నారు. అక్కడ అనేక సమస్యలకు గురవుతున్నారు. గ్రామాల్లో నీటి సమస్యకి, మేత సమస్యకి ప్రభుత్వం పరిష్కారం చూపగలిగితే వలసలు ఆగుతాయి.
“తొలకరి లో వర్షాలు పడితే నల్లమల అడవుల్లో పచ్చిక పెరుగుతుంది. అక్కడ మేపుకునే విధంగా ప్రభుత్వం అనుమతి ఇవ్వాలి. అడవిలో మేతకు వెళ్తే అటవీ అధికారులు గొర్రెల కాపరులను కొడుతూ, వారి దగ్గర ఆహార పదార్థాలను, పొట్టేళ్ళను లాక్కొని తీసుకెళుతున్నారు….
“ప్రతి గ్రామానికి వేసవిలో గొర్రెల మేకల పెంపకం దార్లకు నీటి తొట్లను, అలాగే గ్రామాల్లో ప్రభుత్వ భూముల్లో కనీసం 10 ఎకరాల పొలాన్ని కల్పించాలి. గొర్రెల పెంపకం దార్లు అంటే సమాజానికి బలమైన ఆహారం ఇచ్చే వారు. అటువంటి వారికి ప్రభుత్వం తగిన ప్రాతినిధ్యం కల్పించాలే తప్ప వారిని హింసకు గురి చేయడం సరికాదు…”
మన హీరోకి ఈ సమస్యలు, పరిష్కారాలు కన్పించ లేదేమో. కళ్ళముందున్న కుటుంబ సంరక్షణ వదిలేసి అటవీ సంరక్షణకి కంకణ బద్ధుడై అధికారి అయిపోయాడు! ఇలా ఐడియా దశలోనే ఈ కథ విఫలమైన దృష్టాంతమిది. ఐడియాని రీసెర్చి చేసి, ఐడియా దశలోనే అందులో కథ వుందా, గాథ వుందా, లేక ఈ సినిమాలో వున్నట్టు వివిధ పాయింట్లతో ఎపిసోడిక్- డాక్యుమెంటరీ కథనముందా పరిశీలించుకోక పోవడం దెబ్బ కొట్టింది.
2. సరే, ఫ్లాష్ బ్యాక్కొద్దాం. ఈ సినిమాని పూర్తిగా ఫ్లాష్ బ్యాకుగానే చూస్తాం. ఫ్లాష్ బ్యాక్ అనేది కథ అవదు. కథంటే పాత్ర ప్రెజెంట్ టైమ్ ని చూపించేది. ఫ్లాష్ బ్యాక్ పాస్ట్ టైమ్ అవుతుంది. హీరో ఇంటర్వ్యూ సీన్లు ప్రెజెంట్ టైమే కాబట్టి ఇదే కథ. ఫ్లాష్ బ్యాక్ అనేది పాత్ర పాస్ట్ టైమ్ లో వెల్లడయ్యే సమాచారం. లేదా జ్ఞాపకం . అంటే ప్రెజెంట్ టైమ్ లో చెప్తున్న కథకి అవసరమైన సమాచారాన్ని అందించే రీసోర్స్ మాత్రమేనన్న మాట ఫ్లాష్ బ్యాక్.
‘కొండపొలం’ లో ఇలా లాంగ్ ఫ్లాష్ బ్యాక్ వుంది. లాంగ్ ఫ్లాష్ బ్యాకే సినిమాగా వుంది. ఈ లాంగ్ ఫ్లాష్ బ్యాక్ ని ప్రారంభించే ట్రిగర్ పాయింట్ ఒకటి ముందున్న కథకి హుక్ లా వుండాలి. ఇది ‘కొండపొలం’ లో లేక సాదాగా, పేలవంగా ప్రారంభమయింది ఫ్లాష్ బ్యాక్.
ట్రిగర్ పాయింట్ ఎలా వుంటుందో చూద్దాం – సరైన ట్రిగర్ పాయింటు లేకుండా ఫ్లాష్ బ్యాక్ ప్రారంభిస్తే విఫలమవుతుందనే దానికి అనసూయ నటించిన ‘థాంక్యూ బ్రదర్’ లో కూడా చూడొచ్చు. ఈ కథని నాన్ లీనియర్ గా ఫ్లాష్ బ్యాక్స్ చేసి చెప్పారు. ఓపెనింగ్ బ్యాంగ్ గా బావుంటుందనుకుని ఫీలైనట్టున్నారు, అనసూయ హీరోతో లిఫ్ట్ లో ఇరుక్కునే సీను ముందే చూపించేస్తూ సినిమా ప్రారంభించారు. కథాక్రమంలో డెవలప్ అయి దాని సమయంలో అది రావాల్సిన ఈ ప్లాట్ పాయింట్ వన్ సీనుతో ఓపెనింగే వేయడంతో,
ఇప్పుడే కథేమిటో తెలిసిపోయింది! ఇలా ప్రారంభంలోనే లిఫ్ట్ సీను వేసి ఆ తర్వాత ఫ్లాష్ బ్యాక్స్ చూపించడంతో ముందేం జరుగుతుందో కథ తెలిసిపోవడమేగాక, ఈ సీను తర్వాత ఫ్లాష్ బ్యాక్స్ వల్ల ఏ సస్పెన్సూ కూడా లేకుండా పోయింది. ఇంటర్వెల్లో వేయాల్సిన లిఫ్ట్ సీను అనాలోచింతంగా సినిమా ఓపెనింగ్ లో వేసేస్తూ ఘోరమైన పొరపాటు చేసి – సినిమా మొత్తాన్నీ నీరు గార్చేశారు.
ఇలా కాకుండా, దీని ఒరిజినల్ ‘ఎలివేటర్ బేబీ’ లో లీనియర్ గానే కథ చెప్పాడు. దీనివల్ల ముందేం జరుగుతుందో తెలీదు. డిజాస్టర్ జానర్ మూవీ కథనం ఇలాగే వుంటుంది. లీనియర్ గా హీరో కథ, హీరోయిన్ కథా చూపించుకుంటూ వెళ్ళి, లిఫ్ట్ లో ఇరికించి అప్పుడు ఇంటర్వెల్ బ్యాంగ్ ఇచ్చాడు. దీని నిడివి గంటన్నర కూడా లేదు కాబట్టి, తెలుగులో చూపించిన హీరో హీరోయిన్ల పూర్వరంగమే ఇందులో ఎక్కువ నస పెట్టకుండా చప్పున ముగిసిపోతుంది.
3. లాంగ్ ఫ్లాష్ బ్యాక్ ని ప్రారంభించే కొన్ని ఉత్తమమైన ట్రిగర్ పాయింట్స్ ని ఇప్పుడు చూద్దాం – ‘టైటానిక్’ లో చూస్తే, సెర్చి బృందం మునిగిన టైటానిక్ నౌకలో విలువైన వజ్రం అన్వేషణలో సముద్ర గర్భం లోంచి సేఫ్ ని పైకి తీసి తెర్చినప్పుడు, అందులో ఒకమ్మాయి చిత్రపటం దొరుకుతుంది. ఆ చిత్రపటాన్ని చూస్తూ గత ఇలా లాంగ్ ఫ్లాష్ బ్యాక్ ముందు, జ్ఞాపకాల్లోకి వెళ్తుంది వృద్ధురాలు. ఆ చిత్రపటంలో వున్నది తనే. ఏమిటి తన ప్రేమ కథ? ఆ ప్రేమ తనకి దక్కిందా లేదా? దక్కక పోతే జీవితాంతం ఇలాగే వుండి పోయిందా? ఆందోళనా, ఆతృతా కల్గించే ఈ ప్రశ్నలే ఫ్లాష్ బ్యాకుని ప్రేరేపించే ట్రిగర్ పాయింటు.
‘నోట్ బుక్’ లో చూద్దాం. హాస్పిటల్లో ఒక వృద్ధుడు వృద్ధురాలైన పేషెంట్ కి నోట్ బుక్ లోంచి ప్రేమ కథ విన్పిస్తూంటే ఫ్లాష్ బ్యాక్ ప్రారంభమవుతుంది. దీనికి ముందు కొంత కథ వుంటుంది హాస్పిటల్లోనే. ఆ దృశ్యాలు ఇక్కడ వర్ణించలేం గానీ, ఆ నోట్ బుక్ లో ఎవరి ప్రేమ కథ, ఎవరి జ్నాపకాలు రాశి వున్నాయీ అన్న ట్రిగర్ పాయింటుతో ఫ్లాష్ బ్యాక్ ఇగ్నైట్ అవుతుంది.
‘సిటిజన్ కెన్’ లో చూద్దాం. ఒక పత్రికాధిపతి చనిపోతూ రోజ్ బడ్ అనే మాట చెప్పి చనిపోతాడు. ఈ రోజ్ బడ్ అనే మాట ట్రిగర్ పాయింట్. దీంతో ఇదేమిటో తెలుసుకోవాలని రిపోర్టర్ పాత్ర ప్రారంభించేదే లాంగ్ ఫ్లాష్ బ్యాక్.
ఇలా లాంగ్ ఫ్లాష్ కి సస్పెన్సుతో కూడిన ట్రిగర్ పాయింట్ చాలా అవసరం. ‘కొండ పొలం’ కథని లాంగ్ ఫ్లాష్ బ్యాక్ లో చెప్పాల్సిన అవసరమే లేదు. దాన్ని కథ లక్షణాలతో త్రీయాక్ట్ స్ట్రక్చర్ లో కూర్చి, లీనియర్ కథనంగా చెప్తేనే డైనమిక్స్ తో కూడిన ఉత్కంఠ రేపొచ్చు.
—సికిందర్